وقایع اخیر نشان داد که حقوق بشر بر ساخته بر یاخته های اخلاق سکولار، تا چه اندازه سطحی، تبلیغاتی و رونما، و در عین حال با ستون ها و بن مایه ای سست و لرزان، است. دولتمردان آمریکا که در چند ماه گذشته به واسطه ضعف مفرط در مدیریت و کنترل پاندمی کرونا، قرار گرفتن در رأس آمار تلفات انسانی، نادیده انگاشتن حق بر سلامت شهروندان خود و انفعال در سایه فراکنی و اتهام پراکنی، زیر تیغ اعتراضات و انتقادات قرار گرفته بود، اینک در گردابی بزرگتر و وسیعتر گرفتار آمده است.

آمریکا؛ حقوق بشر و آغازی بر یک پایان

دکتر محمود عباسی

معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری

آخرین نداهای مظلومیت جرج فلوید و فریاد رسای او در پهنه آمریکا که « نمی توانم نفس بکشم » چون شعله ای بر خرمن ادعاهای پوشالی آمریکا؛ زبانه های آتش اعتراض را در ایالات مختلف این کشور برکشید و رفته رفته دیگر کشورهای غربی را نیز درگیر یک چالش بزرگ حاصل از آگاهی، روشنگری و بازاندیشی عمومی کرد. پیش از این حوزه های عدالت اقتصادی و عدالت در سلامت بارها مورد هجمه ی توده های مردم در آمریکا و دولت های غربی قرار گرفته بود لیکن این بار مواسات انسانی و برابری نژادی به عنوان تجلی حق بنیادین بشری، نوک پیکان اعتراضات مردمی قرار گرفت. اینک الگوی حقوق بشر آمریکایی، نشان می دهد که اسناد حقوق بشر از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر چگونه می تواند در یک فرآیند تبعیض سیستماتیک، سرپوش گذاشته شده و به سخره گرفته شود.

حقوق بشر غربی دیگر بار چهره عریان و مشوه خود را در جهان به نمایش گذاشت و جنبش های مردمی عدالت خواه را با عزمی راسخ تر در کارزار اعتراض، برانگیخت. وقایع اخیر نشان داد که حقوق بشر بر ساخته بر یاخته های اخلاق سکولار، تا چه اندازه سطحی، تبلیغاتی و رونما، و در عین حال با ستون ها و بن مایه ای سست و لرزان، است. دولتمردان آمریکا که در چند ماه گذشته به واسطه ضعف مفرط در مدیریت و کنترل پاندمی کرونا، قرار گرفتن در رأس آمار تلفات انسانی، نادیده انگاشتن حق بر سلامت شهروندان خود و انفعال در سایه فراکنی و اتهام پراکنی، زیر تیغ اعتراضات و انتقادات قرار گرفته بود، اینک در گردابی بزرگتر و وسیعتر گرفتار آمده است. سرکوب، ضرب و شتم، زیرگرفتن با خودرو، بازداشت، تهدید و ارعاب، جنایاتی است که امروز در مهد هواخواهی از حقوق بشر، آمریکا، با چراغ سبز مقامات دولتی در قبال خواسته های بر حق مردم انجام می پذیرد؛ همان مصادیق ناقض حقوق بشری که تا دیروز در تقابل با دیگر کشورها، علم می شد، پیوسته در بوق و کرنای رسانه های وابسته، بر آن می دمیدند و به واسطه آن، انگ ضدیت با حقوق بشر را در راستای منافع سیاسی خود و باج گیری دیپلماتیک، به دیگر کشورها می چسباندند، اینک در تناقضی آشکار و زننده در درون مرزهای آمریکا ارتکاب می یابد. مشاهده رویکرد این کشور در قبال مسأله حقوق بشر پیش از این نیز بارها و بارها در سطح داخلی و بین المللی، واگویه رفتار منافقانه و بهره جویانه آمریکایی ها در قبال حقوق انسانی بوده است. در قلمرو داخلی نقض حق حیات افراد از طریق آزادی سلاح و تجارت آن، اعمال خشونت از سوی پلیس، تعرض به حقوق اقلیت ها به ویژه مسلمانان، تبعیض نژادی و جنسیتی، کاستی ها و نابرابری ها در خدمات رفاهی، بهداشتی و درمانی، تعدی به حریم خصوصی شهروندان، زیر پا نهادن حقوق پناهجویان، ... و در سطح بین المللی، مداخله و ماجراجویی در امور داخلی کشورها، جنایات جنگی در عراق، افغانستان و پاکستان، سکوت و حمایتگری در قبال جنایات رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در فلسطین و یمن، جنایات کور و نمایش تروریسم دولتی، و ... کارنامه ای سیاه و ننگین برای این کشور رقم زده است. اینک به وضوح می توان دریافت که اعمال تحریم و تهدید در مواجهه به دولت هایی چون ونزوئلا و جمهوری اسلامی ایران به بهانه های حقوق بشری، حاکی از ماهیت ابزار گونه ی دستاویز حقوق بشر برای آمریکا در جهت پیشبرد مقاصد سیاسی و اعمال فشار بر کشورهای مستقلی است که تابع سیادت خودخوانده این کشور بر جامعه جهانی نشده اند. حال که سراب وعده های پوچ آمریکایی ها در افق دیدگان ملت ها رنگ باخته و ارابه حقوق بشر غربی به سختی در سنگلاخ های افکار عمومی، در گل و لای وامانده، به نظر می رسد بستری مساعد برای دوران نوزایی فکری در آمریکا و دیگر کشورهای غربی، فرار رسیده است. دورانی که سقوط سلطه جویی، هژمونی – خواهی و سیاست های استبدادی غرب را به همراه خواهد داشت. این دگردیسی تدریجی، احترام حقیقی به کرامت و حقوق انسانی بدون ملاحظه کارهای سیاسی، اصلاح رویه ها و ایجاد تعامل مثبت و هم افزا در شرایط برابر با دیگر ملت ها و کشورهای جهان را برای آمریکا و متحدان غربی او، به مثابه یک ضرورت برای رهایی از سراشیبی سهمگین سقوط نموده است. اینک جامعه جهانی شاهد نشانه های آشکار فروپاشی هژمونی ایالات متحده از درون است و این پایان تاریخ نیست که آغازی بر یک پایان است.

روابط عمومی اتحادیه انجمن‌های علمي گروه حقوق ایران