English
اطلاعات تماس
 
تلفن: 26913084 - 26913073
نمابر: 26758617
آدرس دبیرخانه: تهران، پاسداران، میدان هروی، خیابان وفامنش، بالاتر از دادگاه های تجدید نظر استان تهران، بن بست آبنوس، پلاک 29، طبقه سوم، واحد 6
پست الکترونیکی: iranjurisunion90@gmail.com
کد پستی:
مشاهده خبر
مقاله: عملکرد مکرون در قبال کاریکاتور موهن به ساحت نبی مکرم اسلام (ص)...

آزادی بیان از جمله حق های آدمیان است که تقریبا در تمامی اسناد عام بین المللی و منطقه ای حقوق بشر، اسناد موضوعی این دو گستره و قوانین اساسی کشورها مورد شناسایی قرار گرفته است. این حق به اعتبار جایگاهی که در پیرابند نظام حقوق بشر دارد در زمره حق های بنیادین به شمار می آید. به دیگر سخن، این حق جانمایه حیات بشری ست و بدون آن، انسان به ماهو انسان قوام نمی یابد. بدین ترتیب، تصور انسان بدون ازادی بیان ناممکن است. از همین رو، مواجهه با حق بر آزادی بیان در نظام های حقوقی حائز اهمیت راهبردی است.

همانند تمام دیگر حق ها و آزادی های انسان، آزادی بیان نیز بی رادع نیست. بلکه، این حق نیز دارای محدودیت هایی است که در صورت عدم رعایت آن ها اعمال آزادی بیان نه تنها حمایت نمی گردد بلکه ممکن است با برخورد یا واکنش کیفری نیز مواجه گردد. این محدودیت ها جنبه های مختلفی را در بر می گیرند. برای مثال از محدودیت های این آزادی می توان به امنیت ملی، نظم عمومی، اخلاق حسنه و رعایت حقوق دیگران اشاره کرد.

افزون بر محدودیت های فوق، ازادی بیان محدودیت دیگری نیز دارد که ارتکاب به آن نه تنها، در گستره آزادی بیان نمی گنجد که در زمره مصادیق محدودیت های آن است. سخنان تنفر آمیز نوع خاصی از محدودیت ازادی بیان است که در نظام های حقوقی گوناگون به عنوان یک محدودیت ازادی بیان شناخته می شود و از این رو حائز ممنوعیت است. بدین ترتیب، در صورتی که فرد اقدام به نشر سخنان تنفر آمیز نماید، عمل وی نه تنها مشمول آزادی بیان نخواهد بود بلکه سوء استفاده از آن و از این رو ممنوع است.

سخنان تنفرآمیز، خواه به شکل بیان، سرود، نمایش، نماد، نقاشی یا دیگر اشکال مانند کاریکاتور و... دارای اوصافی است. این نوع از بیان، در حقیقت ابزاری برای ابراز ولو ضمنی تنفر علیه یک گروه خاص می باشد. این نوع اقدامات، برای اظهار توهین یا هراس نسبت به نژاد، قومیت، مذهب یا دیگر گروه هایی که فرد به آن تعلق دارد به کار برده می شود. پیامد این نوع از بیان، تلقی دنائت گروهی است که از این اقدام مورد توهین قرار می گیرند. برای مثال، توصیه نامه شماره 20(97) کمیته وزیران فرانسه راجع به سخنان تنفرآمیز 1997، سخنان تنفرآمیز را اصطلاحی می شناسد که از جمله شامل دیگرهراسی باشد. این مفهومی است که از سوی دادگاه اروپایی حقوق بشر نیز مورد تاکید قرار گرفته است. نمونه های متعددی از این موضوع در رویه این دادگاه قابل مشاهده است. بنابراین، حتی با خوانش اروپایی حقوق بشر، سخن تنفرآمیز به هر طریق که ابراز گردد، حتی در قالب کاریکاتور در صورتی که منجر به تلقی توهین از سوی گروهی معین گردد نه تنها در زمره ازادی بیان به شمار نمی آید بلکه ممنوع و جرمی جدی است.

آنچه در انتشار کاریکاتور موهن به ساحت مقدس نبی مکرم اسلام روی داد را نیز باید از همین جنس دانست. در حقیقت، چنین اقدامی نه تنها مشمول گستره شمول ازادی بیان نیست، بلکه به صراحت آرا و رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر، نقض آن یعنی در زمره سخنان تنفرآمیز به شمار می اید. طبیعتا بازنشر چنین اقدامی و حمایت از آن نیز، نه حمایت از آزادی بیان، بلکه بازنشر سخنان تنفرآمیز است. بدین ترتیب، اقدام رییس جمهور فرانسه چیزی جز بازنشر سخنان تنفرامیز تحت لوای ادعای حمایت از ازادی بیان نیست.

اهمیت سخنان تنفرآمیز و جرائم تنفرآمیز در نظام های حقوقی خارجی چنان است که نادیده انگاری آن را ناممکن می سازد. طبیعیتا سازوکارهای حقوقی واکنش به چنین عملی نیز در این گونه نظام ها مورد شناسایی قرار گرفته است. اگر با قرائت آقای مکرون به آزادی بیان و حقوق بشر بنگریم معنا و مفهوم آن این است که اهانت به همه پیامبران الهی آزاد است. در اینصورت آیا نتیجه اش چیزی جز رویارویی ادیان و مذاهب و ایجاد هرج و مرج در جامعه بشری است ؟ قرائت آقای مکرون از آزادی بیان صلح و امنیت بین المللی را به مخاطره می افکند و جهان را به سقوط اخلاقی سوق می دهد. بدین ترتیب، در سالروز میلاد نبی مکرم اسلام هنگامه وحدت مسلمانان و مومنان به پیامبر اعظم و رحمه للعالمین است تا با استفاده از سازوکارهای یاد شده، اسلام هراسی پنهان در این گونه اقدامات را به عنوان سخنان تنفرامیز از سازوکارهای قانونی موجود مورد پیگیری و پیگیرد قرار دهند.

دکتر محمود عباسی

معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری

تاریخ انتشار: 1399/08/17 - 20:57
شناسنامه انجمن

اتحاديه انجمن هاي علمي گروه حقوق ايران

The Union of Scientific Associations of Iran Law Group

 
طراحی و اجرا : شرکت آداک